Doel bereikt

Operatie geslaagd - patiënt tevreden
Yes, ik kan weer paardrijden. Dat is een hele opluchting. Zeven weken na de operatie zit ik voor het eerst weer op een paard. Op de manege wordt rekening met mij gehouden. Ik mag op mijn favoriete paard Ulrich. Het rijden gaat goed. Ik beperk me de eerste keer tot stap en draf. 's Avonds komt de reactie: mijn borsten gaan vreselijk jeuken, niet de huid, maar van binnen. Ook voel ik wel weer pijn. Ik neem een aantal pijnstillers. In de loop van de volgende dag normaliseert alles weer.

Inmiddels heb ik vier keer paard gereden. Ik doe voor de zekerheid nog wel twee bh's over elkaar heen aan. Het gaat goed, en nog belangrijker het voelt beter dan voor de operatie. Ik voel het verschil in gewicht en beweging van mijn borsten.

Een vriendin, die ik al dertig jaar ken, herinnerde zich dat ik al last had van mijn borsten toen ik 22 jaar oud was en zeer regelmatig met haar ging hardlopen. Niet alleen het fysiek ongemak speelde mee, maar ook de vervelende opmerkingen van mannen op straat. Vrouwen die hardlopen en grote borsten hebben herkennen dit waarschijnlijk wel. Ik was het vergeten, of heb het verdrongen.

Controle zes weken na de operatie

Controle
Zoals altijd heeft dokter Voets haast en is hij iets te laat, maar ik ben blij dat hij zelf aanwezig is en het niet aan een volstrekt nieuwe assistent overlaat. Ik heb de instructies van de assistent chirurg direct na de operatie om niet aan de pleisters te trekken serieus opgevat. Van de hele rij pleisters zijn er wel een aantal af, maar het merendeel zit er nog. Nu blijkt op het consult dat de pleisters er al lang af mochten.
Dokter Voets is tevreden en vindt het zelf vooral ook mooi. De wonden genezen goed. Om de binnenkant maakt hij zich minder zorgen dan ik. Vanaf het begin zagen de wonden er goed uit, maar wat ik van binnen allemaal voel, geeft mij een ander beeld.

Ik mag alles weer doen! Ja, zelfs paardrijden, grijnst Voets. Bovendien krijg ik het advies om nu lekker in bad te gaan. Over 3 maanden moet ik weer voor controle komen.

Activiteiten
Mijn eerste activiteiten zijn: naar de sportschool gaan, boodschappen doen, pizza bakken en naar de sauna gaan. In de sportschool wissel ik voorzichtig oefeningen voor benen en armen af, met minder gewicht dan normaal en in een lager tempo. Ik doe het goed, want ik heb na afloop nauwelijks spierpijn. Het voelt geweldig om de spieren weer intensiever te mogen gebruiken.

De dag na de controle gaan we naar de sauna. Mijn huid is daar waar de pleisters zes weken lang zaten rood en jeukt enorm. Ik had de pleisters er echt eerder af moeten halen. In de sauna zijn vooral de koude baden heerlijk voor de rode, jeukerige huid . Petra signaleert een verandering in de manier waarop mensen op mij reageren. Voorheen keken mensen altijd naar mij in sauna, zwembad of op het strand. Ze keken dan om of keken langer dan naar haar en anderen. Petra, interpreteerde dat al die vrouwen op mij vielen. Ze zagen dan een lange, sportieve vrouw met grote borsten. Nu blijkt dat men mij geen extra blikken meer gunt. Ik val niet meer zo op. Mijn borsten passen nu in het gewone beeld, zelfs met de toch zichtbare littekens. Als ik op wil vallen moet ik er nu mijn best voor gaan doen. Wel zo prettig dat ik daar nu zelf meer invloed op heb.

Beperkingen
Ook al mag ik officieel alles, het voelt niet alsof ik alles nu voluit kan gaan doen. Ik ben bijna fulltime aan het werk, maar merk na twee dagen dat de pijn in mijn rechterborst terugkomt. Geen ernstige pijn, maar genoeg om aandacht aan te besteden.
Een andere beperking waarvoor men waarschuwt bij een borstverkleinende operatie, ontdek ik nu pas: verlies van gevoel. Dat wil zeggen verlies van gevoel in de tepels. Eerst raak ik zelf mij tepel aan. Doordat ik kijk bij het aanraken en het voel in mijn vingers lijkt het in eerste instantie of er gevoel in de tepels zit. Als ik echter mijn ogen dicht doe en Petra mijn tepel aanraakt voel ik niets. Niets! Nada! Dat is een vreemde gewaarwording. Later blijkt mijn tepel ondanks het feit dat ik niets voel wel te reageren op aanraking. Misschien komt het gevoel langzaamaan wel weer terug. Van de weeromstuit blijkt dat Petra meer gevoel dan ooit in haar tepels heeft. Er is dus per saldo niet zoveel verloren gegaan.

Borst - Brave Borst - Inborst - Mamma - Boezem

borst I. <de ~(m); -en> 0.1 jongeman. een brave borst; II.<de~; -en> 0.1 het min of meer gewelfde deel tussen hals en middenrif van een menselijk of dierlijk lichaamsdeel 0.2 elk van de twee ronde, vlezige. in een tepel eindigende klieren tussen derde en zevende rib.......

Bron: Van Dale woordenboek

Het Van Dale woordenboek geeft als eerste betekenis van borst 'jongeman', een soort 'adelborst' dus, of ook 'brave borst'. Pas in tweede instantie komt de borst als lichaamsdeel en pas daarna het specifieke vrouwelijk lichaamsdeel. Ik vind het vreemd dat men deze volgorde hanteert. Werken er alleen mannen aan het woordenboek? En denken die mannen bij het woord 'borst' echt niet als eerste aan het vrouwelijk orgaan?

Van het vrouwelijk lichaamsdeel worden twee synomienen gegeven: een dagelijkse en niet erg respectvolle aanduiding namelijk 'tiet', en een medisch woord 'mamma'. Dat laatste doet direct denken aan een zeer onvrouwvriendelijke medische controle voor vrouwen vanaf 50 jaar: de mammografie.

Borst is een mannelijk woord. Toch kan ik moeilijk zeggen: "mijn rechterborst 'zijn' tepel doet pijn." Nee, sinds de operatie hebben mijn borsten namen gekregen en dat zijn niet Tom en Jerry. Ze hebben de namen 'Gloria' en 'Precious'. Dat zijn gangbare namen voor vrouwen in de Engelstalige landen van Zuidelijk Afrika. We hebben er in het onderwijs gewerkt; we hadden meisjes in de klas met namen als Beauty, Charity, Grace, Mercy, Memory, Patience en Serendipity. Mijn borsten heten dus Gloria en Precious. 'Gloria' is om van te houden omdat ze alles direct goed doet en zo prettig is, 'Precious' is vooral mooi maar moet omgeven worden met veel aandacht, rust en bescherming.

Vreemd genoeg is er geen verwijzing naar inborst of boezem in het woordenboek. Inborst vind ik wel een mooi woord. Een inborst - waar zit die? Is er een stukje inborst bij mij weg? Zou dat een goed stukje inborst zijn of een slecht stukje? De plastisch chirurg heeft gezegd dat hij een stukje borstweefsel naar het laboratorium stuurt. Daar bestuderen ze dus mijn inborst. Ze gaan daar kijken of het allemaal goedaardig is of dat er ook iets kwaadaardigs inzit. Ik hoop niet dat dat laatste het geval is. Is dat te behandelen, een kwaadaardige inborst? En moet je dat wel laten behandelen?

Na de operatie ben ik mij bewuster van mijn borsten. Dat komt omdat ik ze continu voel. Eerst was dat door de pijn, nu door een wat trekkend gevoel. Ik moet ze nog beschermen tegen contact met andere mensen, deuren, tassen etc. Ook zijn de borsten gedurende de dag verschillend. 's Morgens zijn ze kleiner en minder pijnlijk. 's Avonds voelen ze groter, er staat meer spanning op en het is prettig om dan een iets grotere of lossere bh aan te trekken. Zoiets heb ik voorheen nooit ervaren, hooguit een verschil in grootte of spanning op pre-mentruele dagen.

Mijn brave borsten doen het iedere week al beter, maar 'Gloria' en 'Precious' zijn dit jaar toch echt niet van plan zich in de buurt van een mammografie apparaat te begeven. Het woord 'tiet' mag ik niet meer zo veel gebruiken van Petra, want dat klinkt te denigrerend. Boezem vind ik wel een mooi woord, al omschrijft het woordenboek dit als 'het gewelfde oppervlak van de borst van de mens'. Voor mij klinkt het woord 'boezem' juist als iets met diepgang en niet oppervlakkig. Het Engels heeft een veel mooiere definitie van boezem: 'the seat of emotion and thought'. Dat is eerder het Nederlandse ínborst.

De eerste keer ....

Ik zit nu ruim vijf weken na de operatie. Ik ben nog steeds heel blij met mijn nieuwe borsten, ondanks de pijn, en alle dingen die ik nog niet kan en mag. Ik voel dat het nu steeds een beetje beter gaat. Niet iedere dag ga ik vooruit, soms gaat het weer een dag of twee wat minder, maar er zit toch een stijgende lijn in. Ik raak niet meer zo gefrustreerd als het even een dag wat minder gaat. Ik verheug me steeds op iets wat ik wel kan of meer kan. Dat is bijvoorbeeld koken, of een stukje fietsen. Er is van alles ineens een eerste keer, bij wijze van spreken. Brood of taart bakken, naar de bioscoop, koken, fietsen, vrijen, reizen met de tram, shoppen in de Bijenkorf, werken…….

De eerste keer fietsen voelde vooral enorm goed voor mijn longen. Ik had vier weken niet zoveel lucht in mijn longen gevoeld. Daarentegen ging ik bij iedere oneffenheid in het wegdek als het ware ‘licht fietsen’ analoog aan ‘lichtrijden’ te paard. Te paard betekent het dat je in het ritme van de draf steeds om de andere pas van de voorbenen even uit het zadel komt.

Petra moet enorm rekening met mij houden. In eerste instantie komt er veel meer werk in huis op haar af en probeert ze mij in toom te houden. Dat laatste in nog het meest vermoeiende geloof ik. Ook moet ze meer afstand houden met name van mijn borsten. Het is een ‘no-go area’. Super spannend als ze voor het eerst mijn borsten weer aan mag raken. Als altijd is ze super voorzichtig, maar toch lig ik stijf van de spanning voor de eerste aanraking. Alsof het echt ‘de eerste keer’ is dat ze mijn borsten aanraakt, maar dan nog erger.

De eerste keer dat ik op weg naar mijn werk ga heeft mijn fiets een lekke band. Die moet ik dus niet zelf gaan oppompen. Dat betekent dat ik met de tram ga. Na vijf minuten met mijn tas met laptop, type 'stoeptegel', lopen voel ik dat dit waarschijnlijk te zwaar is om nog eens ruim 10 minuten mee te gaan lopen. Ik keer terug en werk vanuit huis. De volgende dag nieuwe poging, nieuwe kansen. Op het werk loop ik een aantal keren van de ene verdieping naar de andere. Dat is iedere keer drie deuren met vrij sterke vering open duwen. De volgende dag voel ik mijn spieren.

Hoeveel reductie was de mammareductie?

Hoeveel minder borst
Ik blijf met de vraag zitten hoeveel minder mijn borsten nu zijn qua inhoud maar dan uitgedrukt in een pecentage. Volgens mijn vriendin en mijn broer is het verschil ook met kleding aan goed te zien. Absoluut gezien zijn er de data van de chirurg: respectievelijk 252 en 258 gram is eraf.
Bij borstverkleiningsoperaties kan van 100 gram tot een kilo per borst verwijderd worden. Het hangt natuurlijk al van hoe groot je bent en hoe groot je borsten zijn hoeveel eraf kan.
Mijn bh maat was ongeveer 85D en nu is dat ongeveer 85B (85C?). Dat is dus ook een indicatie.

Maar welk percentage is er nu vanaf?
Ik schat in ergens tussen de 25% en de 35%, maar kan het niet bewijzen. Ik ga op zoek naar artikelen in  medische wetenschappelijke journals. Ik vind een artikel met verhelderende tekeningen van P. Andrades en A. Prado, Understanding modern breast reduction techniques with  a simplified approach, Journal of Plastic, Reconstructive and Aesthetic Surgery, 2008.
In het artikel wordt uitgelegd welke vier aspecten factoren een rol (kunnen) spelen bij een vergrootte borst. In de eerste tekening hieronder wordt dit gevisualiseerd.

1. de basis van de borst neemt toe (groene stippellijn);
2. de horizontale omvang van de borst neemt toe (rode gedeeltelijke cirkel met pijlpunten);
3. de vertikale as van de borst neemt toe wat duidelijk is doordat de borst lager komt omder andere door de zwaartekracht;
4. lagere tepelpositie.



Tekening 1: Schematische visualisatie van factoren die
een rol spelen bij vergrootte borsten (Andrades en Prado, 2008)


Een borstverkleining kan aan alle factoren iets veranderen alhoewel een wijziging aan de basis van de borst beperkt is. Als je de vergrootte borst in een kegel probeert te passen, dan is die kegel vergelijkbaar met de rechter afbeelding in tekening 2 hieronder. Na de operatieve ingreep past de borst in de kegel zoals in de linker afbeelding van tekening 2.

Tekening2: Schematische, geometrische presentatie van
 verandering grootte van borst (Andrades en Prado, 2008)

Ik kom terug op mijn vraag: Hoe groot is de borstverkeining in een percentage uitgedrukt?
Ik ga aan het rekenen met oppervlakte en inhoud van kegels waarbij ik weet dat er ongeveer 250 gram per borst is verdwenen. Dit leidt tot bijvoorbeeld de volgende plausibele scenario's in de tabellen hieronder.

Scenario 1
Eerst de situatie voor de operatie een aanname van straal van 6 cm (dus diameter van 12 cm) en hoogte van 6 cm in Tabel 1. Dan twee mogelijke situaties na de operatie. In het eerste geval is de basis gelijk gebleven en alleen de hoogte kleiner. De afname is dan 226,2 gram en dat is 33,3 %. In het tweede geval is ook de basis iets kleiner. De afname is dan  255,9 gram en dat is 37,7 %.

Tabel 1: Scenario met basis kegel van 12 cm (straal 6 cm)

Op basis van dit scenario zou de afname zitten rond de 35%.

Scenario 2
Een ander scenario, wat mij realistischer overkomt bij een borstomvang (ondermaat) van 82 cm, is een straal van 7 cm, zie Tabel 2. Eerst de situatie voor de operatie een aanname van straal van 7 cm (dus diameter van 14 cm) en hoogte van 6 cm. De uitgangspositie en het volume voor de operatie is dus groter dan in scenario 1. Dan twee mogelijke situaties na de operatie. In het eerste geval is de basis gelijk gebleven en alleen de hoogte kleiner. De afname is dan 230,9 gram en dat is 25 %. In het tweede geval is ook de basis iets kleiner. De afname is dan  269,7 gram en dat is 29,2 %.

Tabel 2: Scenario met basis kegel van 14 cm (straal 7)

Ik kom tot de conclusie dat de afname tussen de 25% en 30% is.





Patiënt - Patience - Paciencia

Vierde week na de operatie
Het woord 'patiënt' heeft te maken met het Engelse woord 'patience' (geduld) en dat ondervind ik aan den lijve. Het  Spaans/Portugese woord 'paciencia' heeft behalve de betekenis van geduld, ook te maken met 'abstinentie'; afzien van, onthouding. Het is inderdaad afzien en me onthouden van een heleboel activiteiten en gewone handelingen. Ik zou meer willen doen maar merk dat dit niet verstandig is. Het is nu echt een oefening in geduld.

 
Ondertussen fantaseer ik over sporten waarbij mijn armen niet verder dan in een hoek van 90^o komen en ik niet op en neer zou hoeven bewegen of veel kracht zetten. Dan kom ik op: skischansspringen, bobsleeën, schaatsen,  parachutespringen. Helaas kom je bij die sporten minimaal één keer hard en abrupt tot stilstand of tot een landing. Alleen schaatsen zou een goede kandidaat zijn, maar de kans dat ik daarbij val en mijn val wil breken met mijn armen is redelijk groot en zou heel vervelende gevolgen kunnen hebben.

Wat ik wel doe is zo nu en dan met voorzichtige en langzame bewegingen een brood of taart bakken. Alle ingrediënten worden voor mij vanaf de hoge planken gehaald en klaargezet. Zo nu en dan kook ik of assisteer ik bij het koken. Om toch een heel klein beetje conditie te behouden loop ik zo nu en dan 5x de trap op en neer. Dat is 5 x 3 trappen. Hierbij moet ik ook langzaam en gecontroleerd blijven bewegen want anders bewegen mijn borsten te hard mee. Met name mij rechter borst geeft nog steeds problemen en pijn. De linker borst doet het veel beter.
Zo voorzichtig en minimaal bewegen is allemaal vrij tegennatuurlijk voor mij.

Amazonen - Mythen

Amazone

amazone – vrouwelijke ruiter; krijgshaftig vrouwenvolk in Scythië
(Van Dale Woordenboek)

amazonen - afgeleid van het Griekse a-mazos dat zonder borst betekent (Wikipedia).

Mythen

Er bestaan verschillende mythen rond de Amazonen. Amazonen werden vaak afgebeeld in een tuniek, hoogst ongebruikelijk voor vrouwen in die tijd. De Amazonen streden te paard met pijl en boog, met een zwaard of speer. Hen worden superieure ruiterprestaties toegedicht. Ze waren zo behendig dat je in volle galop zo nauwkeurig konden schieten alsof ze gewoon te voet vochten. Eén van de vele mythen van Amazonen verhaalt dat deze vrouwen hun rechterborst verwijderden om beter te kunnen boogschieten.

De Amazonen vereerden de godin Artemis en bouwden ook haar tempel. Artemis is de godin van de jacht en van de maan. De Latijnse naam voor Artemis is Diana en wordt vaak afgebeeld met een zilveren pijl en boog en een maanvormig schild.

Commentaar

Ik denk dat het verwijderen van de rechterborst voordeel opleverde bij het paardrijden ook zonder dat er met pijl en boog geschoten werd. Twee borsten verwijderen was misschien niet acceptabel want er moesten ook babies gevoed. Maar de mythe vertelt ook dat de vrouwen hun dochters zoogden met paardenmelk en de zonen achterlieten bij een door hen onderworpen volk. Daarmee was de zoogfunctie van de borsten dus ook wat minder belangrijk voor de Amazonen.